Haziran'da fiyatı en çok azalan 10 üründen 9'u tarım ürünü
Haziran ayı enflasyon verileri açıklandı. Gıda fiyatları yüzde 1.65 oranında düştü. Fiyatı en çok düşen 10 üründen 9’u tarım ürünü.
Fiyat düşüşü nedeniyle üretici zarar ederken, bu düşüş tüketiciye ne kadar yansıyor?
Türkiye İstatistik Kurumu,Haziran ayı enflasyon verilerini açıkladı. Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE) aylık bazda binde 3 artarken yıllık bazda yüzde 15.72 ve 12 aylık ortalamalara göre ise yüzde 19.88 arttı.
Gıda ürünlerinde Haziran ayında yüzde 1.65 oranında gerileme yaşandı. Geçen yılın aynı ayına göre gıda fiyatları yüzde 19.20 arttı. 12 aylık ortalamalara göre ise gıdadaki fiyat artışı yüzde 26.40 oldu.
Üretici Fiyat Endeksi(ÜFE)’ne göre ise , 2019 yılı Haziran ayında üretici fiyatları bir önceki aya göre binde 9, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 8,09, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,04 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 32,81 artış gösterdi.
Fiyatı en çok düşen 10 üründen 9’u tarım ürünü
Haziran’da fiyatı en çok düşen ürünler sıralamasında ilk 10’da 9 tarım ürünü var. Domates, fiyatı bir ayda yüzde 44.97 ile en çok düşen ürün olarak ilk sırada yer aldı. İkinci sırada yüzde 32.67 düşüşle patates yer alırken fiyatı en çok düşen diğer tarım ürünleri ve fiyat düşüş oranı ise şöyle; patlıcan fiyatı yüzde 29.36, dolmalık biber yüzde 20,67,taze fasulye yüzde 17.05, yumurta yüzde 16.80,salatalık yüzde 11.40, muz yüzde 8.82,kuru soğan yüzde 7.81 ve sarımsak yüzde 5.49 oranında düştü.
Limonun fiyatı yüzde 35 arttı
Fiyatı en çok artan ürünler sıralamasında ise ilk sırada yüzde 35.72 artışla limon yer aldı. Haziran ayında kuru fasulyenin fiyatı yüzde 9.57, elmanın yüzde 8.27, sivri biberin fiyatı ise yüzde 7.61 oranında artış gösterdi.Limonda fiyat artışının en önemli nedeni yeterli üretimin olmaması ve ihracattaki artış gösteriliyor.
Süt ürünlerinde artış var
Haziran’da fiyatı en çok artan ürünler sıralamasında süt ürünleri de dikkat çekiyor. Kaşar peynirde bir ayda yüzde 6.68 beyaz peynirde yüzde 5.40,tereyağında yüzde 5.04, yoğurtta ise yüzde 4.81 oranında artış kaydedildi. Tavuk etinin fiyatı ise Haziran’da yüzde 4.61 oranında arttı.
Domates ve salatalık 30 kuruşa düştü
Bu günlerde sahil kesim olarak adlandırılan Fethiye,Antalya gibi örtü altı üretimin yaygın olduğu merkezlerde standart domatesin kilosu 30-35 kuruşa kadar düştü. Tarla üretiminin yaygın olduğu Adana’da domates 50 kuruştan alıcı bulurken daha çok ihracata giden yayla domatesinin kilosu ise 1 lira ile 1.5 lira arasında. Üretici salatalığın kilosunu ise Antalya’da 30 ile 60 kuruş arasında satabiliyor.
Üreticinin zararı büyük
Domates,salatalık,patlıcan ve diğer sebze ürünlerindeki aşırı fiyat düşüşü nedeniyle üreticiler zarar ediyor. Örtüaltı üretim yapan üreticiler bir dekarda ortalama üretim maliyetinin 25 bin lirayı geçtiğini ve bunun karşılığında elde edilen gelirin bunun neredeyse yarısı olduğunu belirterek ciddi zarara uğradıklarını söylüyor. Fiyat artarken hükümet,medya,tüketici örgütleri başta olmak üzere tüm kesimlerin kendilerini hedef gösterdiğini, terörist diye suçladığını belirten üreticiler, fiyat düşerken kimseden ses çıkmamasından yakınıyor.
Üretim azalınca fiyat yine yükselecek
Örtü altı,sera ve tarla üretiminin aynı dönemde piyasaya arz edilmesi nedeniyle fiyatlarda ciddi düşüş oldu. Ayrıca geçen kış döneminde fiyatın çok yükselmesi nedeniyle domates başta olmak üzere bazı sebzelerde üretim alanlarından artış oldu. Örneğin Adana’da geçen yıl 24 bin dekar alanda domates üretilirken bu yıl 35 bin dekarda üretim yapıldı. Bu nedenle geçen yıl Haziran sonu itibariyle tarlada 1 lira olan domatesin kilo fiyatı bugün 50 kuruş civarında.
Geçen sene domates üretimi az olduğu için salça fabrikalarına verilmesi gereken domatesler bile tezgahlarda satılırken bu yıl sofralık domatesler salça fabrikalarına gidiyor.
Bu yılki fiyat düşüşünün ise örtüaltı üretimini düşürmesi bekleniyor. Üretimin düşmesi ise fiyatları yeniden artıracak. Antalya bölgesinde Ağustos ayında örtüaltı ve seralarda yeni dönem üretim için fide dikimleri yapılacak. Yeni ürün Ekim ayı ortalarında çıkacak. Bu dönem zarar eden üretici Ağustos’ta ekimi azaltacağı ve kış aylarında yine fiyatların yükseleceği beklentisi var.
Tüketici memnun mu?
Sebze fiyatlarındaki düşüş nedeniyle üretici zarar ederken tüketici daha uygun fiyata ürünleri aldığı için memnun. Ancak üreticinin kilosunu 30 ile 50 kuruşa sattığı domates tüketiciye ortalama 2.5-3 liradan satılıyor. Fiyat düşüşü aynı oranda tüketiciye yansımıyor. Buna rağmen kış aylarına göre daha uygun fiyata aldığı için tüketici memnun.
Maliyetler artıyor
Üreticinin sattığı ürünün fiyatı düşerken üretim maliyetlerinde bir düşüş yok. Büyük oranda dışa bağımlı olan gübre, ilaç, tohum, sera malzemeleri,enerjideki fiyatlar artmaya devam ediyor. Bu nedenle maliyetleri artan ama ürününün fiyatı artmayan üreticiler zararına üretim yapmak zorunda kalıyor.
Hükümet fiyatlar yükselirken piyasaya müdahale ettiği gibi, fiyat düşerken de müdahale ederek üreticiye destek sağlaması gerekiyor. En azından üretim maliyetlerini düşürecek önlemler alınırsa, üreticinin maliyetin altında ürün satması önlenir. Üretim devam eder.
Özetle, enflasyonun en önemli nedeni olarak gösterilen gıda fiyatları Haziran ayında düştü. Üretici dışında herkes memnun görünüyor. Ancak, üretim planlaması yapmadan,üretim maliyetlerini düşürmeden ve tarımda yaşanan yapısal sorunları çözmeden bu memnuniyetin çok kısa süreceğinin bilinmesi gerekir.
ETİKETLER: tarım,ürün,enflasyon,üfe,tüfe
.jpg){kind=icon}
Henüz hiç yorum yapılmamış. İlk yorumu siz yapın.