Çiftlik Bank'tan sonra Sütbank da battı! 'Aldığımız inekler öldü'

İki yıldır süt parası alamayan üyeler Emekli Albay Kılıç liderliğinde yönetimi devraldı ama 4500 hayvandan geriye 900 kaldı. Kalan hayvanlar ve tesisin de icra yolu ile satışı gündemde.

ÇİFTLİK Bank üzerinden on binlerce kişiden para toplanmasına ilişkin tartışmalar sürerken, benzer bir sistemin Sütbank adı ile yıllardır çalıştığı ortaya çıktı. Aralarında, asker, polis, avukatların da olduğu bin 300 kişi sisteme dahil oldu. Bu kişilerden yaklaşık 120 milyon lira toplandı. Üyelere aylık düzenli süt parası ödeneceği vaat edildi. Ancak sistem tıkandı, toplanan paralarla yeni inekler alınacağı yerde, eski üyelerin parası ödendi.

İki yıldır süt parasını alamadıklarını belirten üyeler, emekli bir albayın öncülüğünde şirketin yönetimini ele aldı. Ancak yeni yönetim de işleri yoluna koyamadı. Tesisin ve hayvanların icradan satışı gündemde. Ekta Et ve Süt Ürünleri isimli bir şirket 10 yıl kadar önce Sütbank sistemini hayata geçirdi. Şirket, Konya Ereğli’de 40 dönüm arazi üzerinde dev bir tesis kuruldu. Tesiste 7 bin büyükbaş hayvanın barınma kapasitesi bulunuyor. Tesisin kurulumu ile birlikte sıra, süt ineği temini aşamasına geldi. Holstein cinsi ineklerin alımı için üye arayışına girildi. Üyelere her 5 inek için 32 bin lira ödemeleri talep edildi. Şirketin vaadi ise, inek başına aylık 150 lira süt parası ödemek olarak sözleşmeye girdi.

Sisteme kazandırılan her bir üye, olayı çevresine anlatarak yeni üyeleri dahil etti. Zaman içinde, aralarında askeri personel, polis, avukat, ev kadınları, bilişim uzmanı olmak üzere bin 300 kişi üye oldu. Şirkete yatırılan toplu para için ise teminat senedi verildi. Sistem başlangıçta aylık süt ödemelerini de yaptı. Ancak, yeni üyelerin yatırdığı paralar ile yeni inekler alınıp tesise konulacağı yerde, eski üyelerin parası ödendi. Böylece tesisteki hayvan sayısı artmak yerine azaldı. Bir ara 4 bin 500 kadar hayvanın bulunduğu tesiste, şimdilerde 800 kadar büyükbaş hayvan var. Bu hayvanların yarısı süt ineği yarısı ise düve.

Konya Ereğli'deki dev tesisin bir çok bölümü atıl durumda.

İki yıl kadar önce sistem tıkandı ve kimseye aylık süt parası ödenmemeye başladı. Üyelerin bir bölümü yatırdıkları paranın iadesini istedi. Bir yandan üyeler bir yandan alacaklı bankalar harekete geçti. Şirketin kurucusu Orhan Tatlı, sistemin tıkandığını belirterek yönetimi üyelerin arasında çıkan yeni kişilere devretti. Bu arada, üyelerin elindeki sözleşmeler alınarak şirket hissesi verildi. Yeni gelen yönetim de işleri yürütemeyeceğini belirterek genel kurul yapılması kararı aldı. 24 Mart günü şirketin genel kurulu için gün belirlendi.

Yeni yönetim, çiftlikteki hayvanların 3 bin 600'ünü satarak banka borçlarını önemli ölçüde azalttı.


ALDIĞIMIZ İNEKLER ÖLDÜ
Konya Karapınar’da kurulu bir çiftliğe yüzlerce kişi para yatırdı. Sütbank adı verilen sistemle üyelerin parası ile aldıkları ineklerin süt parası ödeneceği vaat edildi. Bir yıl kadar önce temeli atılan sistemin, bir ay önce üyelere gönderilen mesajla çöktüğü anlaşıldı. Mesajda “… 533 adet hayvan ölmüştür. Bu sebeple çiftliğimizde üretim geçici süreyle durmuştur” denildi.

Şimdi üyeler, inekler için ödedikleri parayı kurtarmanın peşinde. Karapınar’da yaygın bir hal alan Sütbank sistemi en az 5-6 çiftlikte uygulanıyor. Söz konusu şirketlerden DKC Sütbank ve Hayvancılık şirketi de yüzlerce üyeden inek parası topladı. Toplanan paranın tutarı 20 milyon liraya yakın… Şirket, her bir inek başına aylık 250 lira ödemeyi vaat etti. Sözleşmeye göre üyelere ödemeler yılın 10 ayı yapılacaktı.

Bir yıl kadar önce temeli atılan sistemde ödemeler birkaç ay yapıldı. Ancak 16 Şubat’ta üyelere cep telefonları yolu ile bir SMS gönderildi. Mesajda 533 hayvanın telef olduğu bu nedenle çiftlikte üretime geçici süre ile ara verildiği belirtildi. Mesajda, hayvanların öldüğüne dair Karapınar İlçe Tarım Müdürlüğü’nden de bilgi alınabileceği kaydedildi. Mesajda, üyelere ödenen kâr payının, tesisin yeniden faaliyete geçmesi halinde 1 yıl sonra yeniden ödenmeye devam edileceği kaydedildi.

Aldığımız inekler öldü geçmiş olsun

Bu mesaj sonrası birçok üye şirket ile temasa geçmeye çalıştı. Aldıkları yanıt “Ödemeleriniz yapılacak” yönünde oldu. Ancak net bir tarih de verilemiyor. Şirketin internet sitesi kapatılırken, DKC Hayvancılık’a üç inek için 21 bir TL para yatıran isimlerden E. Y., “Babam 198 bin TL, kız kardeşimin 112 bin TL, kuzenim 21bin TL, bir arkadaşım ise 7 bin lira yatırdı. Sistem baştan beri bana güven vermemişti ama girdik bir şekilde. Şimdi paramızı nasıl kurtaracağız bilmiyoruz” dedi.