Rusya'dan kaz ve ördek eti gelecek!

Görüşmede iki ülke arasındaki tarım dış ticaretindeki gelişmeler ele alındı. Pakdemirli Rusya’nın domates ithalatında Türkiye’ye uyguladığı 150 bin tonluk ithalat kotasının kaldırılmasını ve domates ithalatının serbest hale gelmesini istedi. Patruşev ise, kotanın yeterli olduğunu artırmaya veya kotayı kaldırmaya gerek olmadığını ifade ederek Türkiye’ye kaz ve ördek eti ihraç edeceklerini söyledi.

  

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan habere göre, Türkiye ile Rusya’nın işbirliğinin verimli şekilde devam ettiğini belirten Rusya Tarım Bakanı Dimitry Patrushev, “Türkiye, Rusya’ya domatesi tedarik etme imkanına sahip. 150 bin tonluk bir kotamız var. Bu rakam, Türk meslektaşlarımız için kesinlikle uygun ve rakamın yükseltilmesi için bir gerek görmüyoruz. Bakan ile 150 tonluk kotanın tamamen kaldırılması için görüştük, ancak şimdilik 150 ton olması yeterlidir. Aynı zamanda, tarım alanında Rusya ile Türkiye ikili ilişkileri sadece domatesin tedariğine bağlı değil.”

İkili ilişkileri geliştirmeye devam edeceklerini anlatan Patrushev: “Ayrıca, biz kaz ve ördek etinin Rusya’dan Türkiye’ye tedarik edilmesi konusunu ele aldık. Aynı zamanda, Türkiye’den Rusya’ya sütlü ürünlerinin tedarik edilmesi konusunu görüştük. Rusya ile Türkiye arasında var olan ticaret hacminin her iki tarafı için de tatmin edici olduğunu memnuniyetle söyleyebilirim. İkili ticaret hacmi her sene yükseliyor. Bu yılın ilk yarısında da yükseldi. Bu yüzden ilişkilerimizin pozitif yönde geliştiğini ve temaslarımızın da bu bağlamda yararlı olduğunu söylenebilir. İhracat projesi kapsamında balık konusu ile ilgili büyük planlarımız var. Sayın Bakan ile Türk iş adamlarının, hedeflediğimiz ihracat rakamlarına ulaşmamızda bize yardımcı olacağını anlaştık. Balık sektöründeki ihracat rakamın, 2024 yılına kadar 8,5 milyar dolar olmalı. Bu sorunları birlikte çözeceğiz” açıklamasında bulundu.

Dünyada kaz ve ördek eti üretimi artarken, Türkiye’de hızla düşüyor. Birleşmiş milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) verilerine göre 2000 yılında 2 milyon 906 bin ton olan ördek eti üretimi 2016’ya gelindiğinde 4 milyon 535 bin tona yükseldi. Kaz eti(beç tavuğu ile birlikte) üretimi ise aynı dönemde 1 milyon 883 bin tondan 2 milyon 543 bin tona yükseldi

Türkiye’de ise aile işletmeciliği olarak yapılan kaz ve ördek yetiştiriciliğindeki sorunlar nedeniyle üretim azalıyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 200 yılında 1 milyon 497 bin adet olan kaz sayısı 2017’ye gelindiğinde 978 bin adete düştü. Ördek sayısı ise aynı dönemde 1 milyon 104 bin adetten 492 bin adete düştü.

Türkiye’de Kanatlı sayısı (bin adet)

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nün “Kanatlı Hayvancılık Politika Belgesi 2018-2022” Raporuna göre Türkiye’de kaz ve ördek yetiştiriciliğinde sın durum özetle şöyle:

Dünyada birçok ülkede kaz ve ördek yetiştiriciliğinin ekonomik bir yeri olmasına rağmen Türkiye’de kaz ve ördek yetiştiriciliği kırsal kesimlerde, ekstansif bir şekilde, geleneksel yöntemlerle, kültürün parçası olarak genelde aile işletmesi şeklinde yapılmaktadır.

Kaz ve ördek etinin toplam kanatlı eti üretimindeki payı ülkemizde %1’den azdır. İç su kaynakları açısından zengin olan ülkemiz, kaz ve ördeklerin su kuşu olması sebebiyle havuz, ırmak, dere ve göl gibi kaynaklara ihtiyaç duyması sebebiyle önemli bir potansiyele sahiptir.

Yapılan yetiştiriciliklerde ördek ve kazlara özel olarak barınak yapılmamakta büyükbaş veya küçükbaş hayvanlarla birlikte beslenmekte veya buralarda oluşturulan küçük bölmelerde yetiştirilmektedir. Ancak yetiştirilen hayvan sayısının fazla olduğu durumlarda ayrı bir barınağa ihtiyaç duyulmaktadır. Barınaklar modern yetiştiriciliğe uygun olmayıp, daha çok ahır, ağıl vb. yerlerdir. Çoğunlukla doğal kuluçka tercih edilmektedir. Özellikle kazlarda kuluçka randımanı düşük olup, uygun kuluçka makineleri üreten fabrikalar yok denecek kadar azdır. Kazların otlama yetenekleri gelişmiştir ve bu nedenlerle meranın önemi büyüktür.

Kaz yetiştiriciliğinin kazançlı ve yaygın hale getirilmesi için, üretimin doğal kuluçka yerine, modern kuluçka makinelerinde yüksek randımanlı olarak yapılmasına ihtiyaç vardır.

Türkiye’de 2017 yılında yetiştiriciliği yapılan kazların yarısından fazlası Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi (%40) ve Ortadoğu Anadolu Bölgesi (%13)’nde bulunmaktadır. Kaz yetiştiriciliğinin özellikle bu iki bölgede yoğunlaşmasının başlıca nedenleri arasında iklim şartlarının soğuk olması ve kazların sert iklimlere dayanıklı olması, tüketici alışkanlıkları, geleneksel olarak kaz etinin bölge halkı tarafından rağbet görmesi sayılabilmektedir.

Halen Kars ili, Türkiye’de en fazla kaz yetiştiriciliği yapılan ildir. Kars (%27) ilini, Muş (%11) ve Ardahan (%8) illeri takip etmektedir. Bu üç ilin toplam kaz sayısı, tüm Türkiye’nin yaklaşık olarak %45’ini oluşturmaktadır (TÜİK, 2018a).

Türkiye’de 2017 yılı itibariyle ördek yetiştiriciliği %31’lik bir payla, en çok Batı Marmara Bölgesi’nde yapılmaktadır. Ortadoğu Anadolu Bölgesi (%11) ve Batı Karadeniz Bölgesi (%10) ördek sayısı en fazla olan diğer bölgelerdir. Türkiye’de en fazla ördek yetiştiriciliği yapılan il; %24 ile Balıkesir’dir. Ördek sayısı açısından; Muş (%8) ve Samsun (%6), Balıkesir’den sonra gelen en önemli illerdir (TÜİK, 2018a).