Tarım'da Milli Birlik Projesi nedir? Detaylar ortaya çıktı...

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan “Tarımda Milli Birlik Projesi” 25 Nisan 2019 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımı ile Külliye’de kamuoyuna açıklanacağı bakanlık tarafından duyuruldu. Tarım konusundaki bir çok haberi, projeyi ilk kez kamuoyuna açıklamanın ayrıcalığını bir kez daha yaşıyoruz. Tarımda Milli Birlik Projesi’ni 25 Nisan’dan yapılacak toplantıdan önce açıklıyoruz.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a geçtiğimiz günlerde sunumu yapılan Tarımda Milli Birlik Projesi ile “Yalın Sistem” uygulamasına geçilecek. Yalın Sistem ile,Türkiye’nin tarımsal yapısı, Tarım ve Orman Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatı, tarımda faaliyet gösteren Kamu İktisadi Teşekkülleri(KİT) ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin organizasyon yapısı tümüyle değiştirilecek. Milli Birlik Kooperatifi ve özel sektöründe yüzde 50 ortak olacağı Semerat Holding kurulacak.

Proje ile Türkiye’nin tarımsal yapısı kurumlarıyla birlikte kökten değiştirilecek. “Yalın Sistem” adı altında oluşturulacak yeni yapılanma ile Tarım ve Orman Bakanlığı taşra teşkilatı ile Tarım Kredi Kooperatifleri birleştirilerek Milli Birlik Kooperatifi kurulacak. Hisselerinin yüzde 50’sinin özel sektöre ait olacağı Semerat Holding kurulacak.Toprak Mahsulleri Ofisi, Atatürk Orman Çiftliği, Türk Şeker, Çaykur gibi tarımda faaliyet gösteren Kamu İktisadi Teşekkülleri Semerat Holding’in iştiraki yapılacak.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan Tarımda Milli Birlik Projesi Beştepe’ de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a 17 slaytlık bir sunumla anlatıldı. DÜNYA Gazetesi’nın elde ettiği sunuma göre,Tarımda Milli Birlik Projesi ile “Yalın Sistem” uygulamasına geçilecek. Yalın Sistem ile,Türkiye’nin tarımsal yapısı, Tarım ve Orman Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatı, tarımda faaliyet gösteren Kamu İktisadi Teşekkülleri(KİT) ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin organizasyon yapısı tümüyle değiştirilecek. Milli Birlik Kooperatifi ve özel sektöründe yüzde 50 ortak olacağı Semerat Holding kurulacak.

“Sağlıklı beslenme temel insan hakkıdır” ilkesinin öne çıkarıldığı projenin sunumunda “Tarımda Milli Birlik Projesi; herkesin sağlıklı beslenmesini makul fiyatlar ve hakkaniyetli bir değer zinciriyle sağlayarak ülkemizin uluslararası alanda rekabetçi bir güç olmasını merkeze alır” bilgisine yer verildi.

Tarımda bütüncül bir perspektifle yapısal reformlara ihtiyaç olduğu vurgulanarak israf,maliyetler,gıda enflasyonu ve adaletsizlik başlığı altında yapılan durum tespiti şöyle: “Tarladan sofraya kadar uzanan ürün değer zincirlerinde yüzde 50’ye varan israf ve verimsizlikler yaşanmaktadır. Ölçek problemi nedeniyle tarımsal maliyetler oldukça yüksektir. Plansızlık ve yetersiz veri nedeniyle gıda fiyatlarında suni dalgalanmalar ve fiyat artışları yaşanmaktadır. Değer zinciri kopuktur.Katma değer hakkaniyetli dağıtılmamaktadır.”

Tarımda Milli Birlik Projesi’nde daha önce hiç konuşulmayan, gündemde olmayan yeni bir sistemden söz ediliyor. “Yeni Değer Zincirimiz:Yalın Sistem” başlığı ile anlatılan bu sistem bir piramit şeklinde sunuluyor.

Piramidin en altında çiftçiler,ormancılar ve balıkçılar yer alıyor.

İkinci katmanda Milli Birlik Kooperatifi var. Milli Birlik Kooperatifi’nin oluşumu şöyle ifade ediliyor: “Bakanlık Taşra Teşkilatı ve Tarım Kredi Kooperatifi konsolide edilerek üreticilerin girdileri, toprak/su gibi kaynakları, üretim ve pazarlama ihtiyaçları makro planlama perspektifi ile organize edilecektir.”

Piramidin 3.katmanında ise Yalın Sistem’in “Global Oyuncusu” olarak belirtilen Semerat Holding var. Holding’in işlevi ise şöyle anlatılıyor: “Girdi temini, lojistik, pazarlama ve perakende aşamalarında üreticiden tüketiciye değer zincirini makro ölçekte planlayarak organize edecek ve bu gücünü uluslararası alana taşıyacaktır.”

Piramidin tepesinde ise Dünya Markası yer alıyor. Yalın sistemle, üreticiye dünyadan katma değer transferini hedefleyecek dünya markası yaratılacak.

Tarımda Milli Birlik Projesi’nin temelini oluşturan Yalın Sistem’in yapısı 3 ana unsurdan oluşacak. Bunlardan ilki kurulacak olan Semerat Holding, ikincisi Milli Birlik Kooperatifi, Üçüncüsü ise üreticiler.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yapılan sunumda, Semerat Holding’in yüzde 50 hissesinin (Ülker, Eti, Sütaş, Namet, Pınar, Unilever, TK Holding, Kastamonu Entegre, Migros, Borsa vb.)özel sektöre ait olacağı ifade ediliyor.Yüzde 35’i Milli Birlik Kooperatifi’ne ve yüzde 15’inin ise (TMO, Çaykur, Türk Şeker vb.) tarımsal Kamu iktisadi Teşekkülleri’nde olacağı belirtiliyor.

Yalın Sistem’de tarımsal değer zincirindeki görevler Milli Birlik Kooperatifi ile Semerat Holding arasında paylaştırılacak. Girdi,üretim ve aracı bölümüne ilişkin görevleri Milli Birlik Kooperatifi, sanayi ve perakende kısmını ise Semerat Holding üstlenecek.

Buna göre Milli Birlik Kooperatifi’nin yapacağı görevler şunlar: Mikro Planlama, Girdi Temini, Kaynak (Toprak, Su vb) Planlama, Birincil Üretim, Teşvik ve Desteklemeler, Finansman, Pazarla İrtibat, Birincil İşleme ve Aracılar, İthalat-İhracat Rejimi.

Emtia ticareti,sanayi ve perakende ana başlığı altında Semerat Holding’in görevleri ise şöyle sıralanıyor: Makro Planlama (Tüketim,Lojistik ve Pazar Planlaması) İleri İşleme,Perakende, Dünya Markası

Yalın Sistem ile tarımda 2023 yılına kadar 100 milyar dolarlık tarımsal hasıla elde edilmesi hedefleniyor. Bu hedefe ulaşmak için belirlenen kısa,orta ve uzun vade hedefleri ise şöyle:

— Yalın Sistem kurulacak

— Veri altyapısı kurulacak

— Sistem planlanabilir hale getirilecek

— Her yıl ilave bir milyon dana

— Her yıl ilave beş milyon koyun

— Tüm kaynaklar tespit edilecek

— Orta ve uzun vadeli mikro makro planlar yapılacak

— Dünya markası lanse edilecek

— Tarım orman milli geliri yüzde 50 arttırılacak

— 2023’e kadar yüzde 100 kooperatif üyeliği sağlanacak

— Balıkçılıkta ilave 1 milyar dolar ihracat

— Orman gelirinde yüzde 100 artış

— Su Kaynaklarında yüzde 100 etkinlik

– Milli Birlik Sistemi uluslararası oyuncu olacak

— Başta İslam dünyası olmak üzere Yalın Sistem dünyaya ihraç edilecek

— Arz açığı olan kategorilerde yurtdışından Yalın Sistem’le ürün temin edilecek

— 2030’da genel bütçeden pay almayan bir bakanlık olacak.

Etkinlik: Milli Birlik Kooperatifi’nin teknik uygulama gücüyle üreticiler buluşacak ve her birim kaynağın üretime katkısı artacaktır. Her karış toprak, her damla su üretime kazandırılacaktır.

Büyük Veri ve Planlama: Saha hakimiyetiyle büyük veri elde edilebilecek ve bütüncül bir perspektifle hem üretim hem tüketim tarafı planlanarak kaynak kaybı ve ürün israfının sıfırlanması hedeflenecektir.

Sosyal ve Doğal Sürdürülebilirlik: Kırsal kalkınma ve tarımsal istihdam yerinden yönetilebilecek; doğal kaynakların doğru kullanımı ve gıda arzının kesintisizliği sağlanacaktır.

Hakkaniyetli Katma Değer Paylaşımı: Değer zinciri yeniden yapılandırılacak ve her halka ürettiği katma değer kadar karşılık alacaktır.

Yerinden Yetkin Yönetim: Milli Birlik Kooperatifi’nin mikro uygulama gücü en ücra kaynakları yetkinlikle buluşturacak ve üretime dönüştürecektir.

Tesadüf: Mikro ve makro planlama pazarda arz kaynaklı sürprizleri bitirecektir.

Spekülasyon: Yalın Sistem’de hakkaniyetli katma değer zinciri fiyatların speküle edilmesini önleyecektir.

Manipülasyon: Tohumdan sofraya bütüncül yönetim, stokçuluk ve benzeri arizi hareketleri bitirecektir.

Haksız Kazanç: Tanımlı katma değer zinciri haksız kazançların önüne geçecektir.

Bilgi Eksikliği:Teknik bilgi sahaya inecek, köylüler çiftçiye dönüştürülecek.