Zemin tipinin sığır performansına etkileri
Yazar Adı: Uzm. Veteriner Hekim Ali TAŞ
Yazar E-posta: ali.tas@proyem.com.tr

Zemin tipinin sığır performansına etkileri

Her ne kadar çeşitli çevresel faktörlerin hayvan sağlığı ve performansı üzerindeki etkilerini araştırmak için çok fazla çalışma yapılmış olsa da, zeminin etkisi nadiren dikkate alınmıştır. Kısaca bunlardan bahsedelim. Bu makalede, entansif yetiştirilen sığırlar için kullanılan bazı zemin sistemlerini ve her bir sistemin hayvan sağlığı, davranış ve performans açısından geleneksel beton zeminlere göre avantajını gözden geçirdik.

SIRADAN BETON ZEMİNLER
Beton yüzeyler yüksek derecede sarkma, ülser ve beyaz çizgi hastalığına neden olur. Bununla birlikte, bu sorunların çoğu, çok pürüzlü ve aşınmadan dolayı yaralanmaya neden olan veya çok pürüzsüz ve yetersiz sürtünme nedeniyle yaralanmaya yol açan beton zemin yüzeyler arasında bir denge bulunarak hafifletilebilir. Bu sorunlara katkıda bulunan genetik, beslenme ve çevre vb diğer faktörler de dikkate alınmalıdır.

OLUKLU BETON ZEMİNLER
Yivli beton ile ilgili 2 teori vardır; Birincisi, oluklara, kayma başladıktan hemen sonra bir ineğin tırnağını yakalayacak bir kenar sağlayacak boşluklar içeren oluklar oluşturmaktır. Örneğin, köşegen yapılar kullanıldığında oluklar, 1.25 cm'lik bir derinlik ile 10 ila 20 cm aralıkla yerleştirilebilir. Eğer bir elmas deseni istenirse, aralık merkezde 15 cm'ye ayarlanmış olarak aynı oluk boyutları kullanılarak oluşturulabilir. Diğer teori, olukları birbirine daha yakın yerleştirmektir, böylece 4 primer tırnak temas yüzeyinden en az biri, kaymayı engellemek için bir ayak yere konulduğunda bir oluğa girebilir. Bir yolun uzunluğuna dik yönlendirilmiş oluklar, inekler için etkinliği en üst düzeye çıkarır, ancak gübre tahliyesini zora sokabilir. Teorik sonuçların pratik ile birleştirilebilmesi için, kazıyıcı hareket yönüne paralel olarak 1 cm genişliğinde 1 cm derinliğinde olukların yerleştirilmesi ve olukların merkezde 5 ila 7,5 cm aralıklarla yerleştirilmesi önerilmiştir.

KAUÇUK KAPLAMA ZEMİNLER
Almanya'daki Hohenheim Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, ahırların zeminlerini, merala toprağına benzeyen yumuşak kauçuk tabakalarla kaplamanın, katı beton zeminlere kıyasla aşağıdaki avantajları elde etmeye yardımcı olduğu bulunmuştur:
• Hayvan, yumuşak zemin üzerinde günde 14 saate kadar durgunlaşmaya ve gevşemeye meyillidir ve bu, memedeki kan dolaşımını iyileştirir ve böylece süt üretimini arttırmaktadır.
• Yumuşak zemin, atlama davranışı oranını artırarak östrus saptama etkinliğinin arttırılmasına yardımcı olur.
• Yumuşak zemin, bir amortisör görevi görür ve böylece hayvanın tırnak bütünlüğünü korur.
• Yumuşak zemin sağlanmasının, hayvanın ahır içinde kısıtlanmadan hareketine imkan verdiği tespit edilmiştir. Hayvanın bir adımda kat ettiği mesafe bu durumda 78 cm'ye ulaşırken, sert beton zeminlerde mesafe sadece 58 cm'ye düşmektedir. Hareketin kısıtlanmaması, hayvanın canlı dokularındaki kan dolaşımını iyileştirmeye yardımcı olur, böylece tırnak için daha fazla koruma sağlar ve tırnakların dış kenarlarının yürürken hayvanın ağırlığını (% 60) taşıyabilme yeteneğini arttırır.

KUM YATAKLIK
Altlık malzemesi olarak kum kullanılırken, 2 konu dikkate alınmalıdır: İnce bir tabakada kullanıldığında, güvenli basışın sağlanması ve kumun aşındırıcı etkisinin önlenmesi için kum altlığın 20-30 cm derinliğinde olması gerekir. Kum taneciği büyüklüğü, çoğu durumda yaklaşık 3 mm'den büyük olmamalıdır, böylece bir inek üzerinde güvenle yürüyebilir. Kum altlıkla hayvanlar günde 12 saatten fazla dinlenmeye meyillidir. Hayvan sağlığı açısından, kum, talaş gibi diğer yatak malzemeleriyle kıyaslandığında, % 42 daha az topallık ve % 75 daha az aşınma ile diz ve eklemler için daha iyi destek sağlar. Ayrıca, kum gibi inorganik altlıklardaki bakteri sayıları, tipik olarak organik yatak malzemesinden daha düşüktür. Bir çalışmada, E.coli prevalansı kum altlıklarda % 1.4 iken, talaş gibi organik altlıklarda % 3.1'dir. Ekonomik olarak, kum, özellikle plajların ve nehirlerin yakınındaki alanlarda kullanıldığında, diğer birçok yatak malzemesine kıyasla nispeten ucuzdur ve hali hazırda temin edilebilir.

SAMAN YATAKLIK
Buğday samanı gibi mahsul kalıntıları ile yatak, soğuk stresinin daha yüksek bakım gereksinimi ve performansın düşmesine neden olabileceği dönemlerde önemli faydalar sağlayabilir. Hasır malzeme ayrıca sünger görevi görür ve ana amonyak kaynağı olan büyük miktarda idrarı tutar, böylece sağlık sorunları ve çevre kirliliği azalır. 

SONUÇLAR
Hayvan refahını, sağlığını ve üretimini desteklemek ve iç mekanlarda hayvan yönetimini kolaylaştırmak için çeşitli döşeme sistemleri geliştirilmiştir. Bu sistemlerin her birinin kendine göre avantajları vardır, ancak yanlış kullanılması veya seçilmesi halinde dezavantajlı olabilir. Bu sistemlerden herhangi birinin seçimi büyük ölçüde maliyete, iklim koşullarına, kullanılacak zemin malzemesinin kullanılabilirliğine ve özel sağlık ve üretim hedeflerini karşılama kapasitesine bağlıdır.


Kaynak: https://www.dairyglobal.net/Health/Articles/2019/7/Can-floor-type-affect-cattle-performance-447942E/ linkte yer alan
makaleden çeviri yapılmıştır.


ETİKETLER:
YAZARIN DİĞER YAZILARI